ÂŞIK PAŞA

ÂŞIK PAŞA

 


Aşık Paşa, Türkdilinin gelişmesi ve yayılmasında büyük hizmetleri bulunan, bu uğurda ölümsüzeserler yazan ilk Türkçeci şairlerimizdendir.1272 yılında Kırşehir'de doğanÂşık Paşa, tanınmış mutasavvıf Baba İlyas'ın torunudur. Baba İlyas, XIII.yüzyılın başlarında, birçok Türk bilgini gibi, Orta Asya'daki Horasan Türkbölgesinden Anadolu'ya göçmüş, Kırşehir ve çevresindeki Türkmen oymaklarınınşeyhi olmuş, onlarla birlikte Selçuklu Sultanı II. Keyhüsrev'e karşı yapılanBabaî ayaklanmasına katılmıştır. Oğlu Muhlis Paşa, Osman Gazi'nin güvendiği vesaydığı adamları arasındadır. Kırşehir'de yerleşen Muhlis Paşa'nın üçoğlundan en büyüğü Alâeddin Ali'dir. Bu yüzden Alâeddin Ali, baş ağa, yani enbüyük kardeş olarak tanınmıştır. Baş Ağa adı zamanla Beşe, sonra da Paşaolarak söylenmiş, şiirlerinde (Âşık) mahlasım kullandığı için de, asıl adıunutularak (Aşık Paşa) adı, her tarafta ün yapmıştır.
Âşık Paşa, din vetasavvuf bilgilerini Kırşehir'li Şeyh Süleyman'dan öğrenmişti. Osmanlı Devletininkuruluş yıllarında babası ile birlikte Osman Gazi'nin yanında hizmet görmüştü.Sultan Orhan'ın Osmanlı Beyliğinin başına geçtiği yıllarda, Kırşehir'e gelerekbaba ocağına yerleşmiştir.Âşık Paşa, Kırşehir'de, Ahilik örgütünün büyükbir saygıyla bağlandığı “Mürşid”i olmuş, çevresinde toplanan OğuzBoylarına, dostluk ve kardeşlik ilkelerini aşılamış, onlara Türkçe seslenmiş,eserlerini katıksız öz Türkçe ile yazmıştır.Âşık Paşa, çevresinde yalnızTürkçe ile konuşup, eserlerini Türkçe yazmamış, aynı zamanda, o güne dek modaolan Arapça ve Farsça’ya karşı Türk dilinin güçlü bir savunucusu olmuştur.
Bilindiği gibi, Anadolu Selçuklusultanları, özbeöz Türk oldukları, Türk Oğuz Boylarıyla Anadolu'da ilk TürkDevletini kurdukları halde, İslâmiyetin etkisiyle Arapça'ya, İran kültürününetkisiyle Farsça'ya resmî dil gözüyle bakmışlar, Türkçe'yi savsaklar durumagelmişlerdi. Buna karşı ilk tepki, Anadolu Oğuz Boylarından gelmiş, hatta, 1277yılı Mayıs ayında, Karamanoğlu Mehmet Bey, Selçuklu başkenti Konya'yı basarak,Türk dilinin devlet dili olduğunu duyurmuş ve bu konuda bir ferman çıkarmıştır.Bufermandan sonra, Türkçe yazan ve söyleyen şairlerin sayısı artmış, Mevlâna'nınoğlu Sultan Veled, Şeyyad Hamza, Yunus Emre gibi şairlerimiz Türkçe'ye hakkınıvermişler, vermeye devam etmişlerdir.
Âşık Paşa'da Türkçeci bu şairlerarasındadır, hatta bu konuda yüreği çok daha yanık, çok titizdir. Garibnâme adlıeserinde devrin aydınlarından, Türk diline gereken önemi vermemelerinden dolayı sitemdolu ifadelerle bahseder. Âşık Paşa, Türklük bilincine varmış, Türkçeşiirlerinde Türk'ün Tanrı ve yurt sevgisini, barışçı dünya görüşünü, dostlukve kardeşliği, tasavvufî bir anlatımla dile getirmiştir.
Âşık Paşa'nın en tanınmış eseri,12.000 beyitlik Türkçe Garibnâme’sidir. Mesnevî biçiminde yazılan bu eser, onbölüm içinde, dinî ve tasavvufî öğütler veren bir ahlâk kitabıdır. Yıllarsonra, Mevlid sahibi Süleyman Çelebi, Garibnâme'yi görecek ve bu eserdenesinlenecektir.Âşık Paşa'nın âruz ve hece ölçüsüyle yazılmış şiirleri,gazelleri, ilâhileri de vardır. Âşık Paşa, 3 Kasım 1333 tarihinde, Kırşehir'dehayata gözlerini kapamış, ölümünden sonra, mezarı üzerine, işlemeli, süt beyazmermerlerle kaplı bir türbe yaptırılmıştır. Bugün, Kırşehir'in yüksek biryamacında bir sanat abidesi olarak gözleri ve gönülleri doyuran Âşık PaşaTürbesini ziyaret edenler, okudukları Fâtiha ile birlikte, büyük Şaire Türk diliadına şükran duygularını da dile getirmelidirler.


ARİF ERTÜRK
 
selamunaleyküm.ARİF ERTÜRK
HACE AHMET YESEVİ
 
BAŞINA SARIK BAĞLAR,
KENDİNE MÜRİT ARAR,
İLMİ YOK NEYE YARAR,
AHİR ZAMAN ŞEYHLERİ..
YUNUS EMRE
 
EMEKSİZ ZENGİN OLANIN,
KİTAPSIZ BİLGİN OLANIN,
SERMAYESİ DİN OLANIN,
REHBERİ ŞEYTAN OLMUŞTUR.
 
SİTEMİZİ ZİYARET EDEN 115949 ziyaretçi (242949 klik) KİŞİ BURADAYDI
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol