ADNAN MENDERES

ADNAN MENDERES

 

Bir döneme adınıveren siyaset ve devlet adamı. 1895 yılında Aydın'da doğdu. Annesi çevrenin enköklü ailelerinden olup Ali Rıza Paşa'nın kızıdır. Babası Ethem Bey ise Aydın'daTahrirat Kâtipliği görevini yürüttükten sonra çiftçiliğe başlamıştı. AdnanMenderes, ailesinin tek çocuğu idi. İzmir ve Aydın'ın işgali sırasındaYunanlılara karşı kurulan direniş hareketlerine yedek subay olarak katıldı. Ege'ninen eski ailelerinden Evliyazâdelerin kızı ile evlendi ve üç oğulları oldu.

Politika hayatına1930 yılında Fethi Okyar'ın kurduğu Serbest Fırka'ya girerek atılmıştı. SerbestFırka'nın Ege çevresinde gördüğü büyük ilgi, Çakır Beyli çiftliğinin sahibiAdnan Bey'i de bu partinin saflarına çekmişti. Ancak ne var ki Serbest Fırka çokgeçmeden kendisini feshetmişti.

Atatürk, bu partininyarattığı büyük muhalefet cereyanının ana sebeplerini aramak için çıktığı Egegezisi sırasında Aydın'a uğradığı zaman genç Adnan Menderes'i de tanımıştı.Atatürk, sorduğu sorulara gayet cesur ve mantıklı cevaplar veren bu gencin üzerindeözellikle durmuş ve çok geçmeden kendisine Cumhuriyet Halk Partisi'ne katılmasıteklif edilmişti. Halk Partisi'ne katılan Adnan Menderes, 1931 seçimlerinde adaygösterilmiş ve milletvekili olarak parlamentoya katılmıştı.

Adnan Menderes'inMeclis'e girdiği günden 1946 yılında Demokrat Parti'nin kuruluşuna kadar geçen uzunve kesintisiz milletvekilliği hayatı, kendi deyimi ile "Kendi kendini yetiştirmedevresi" oldu. Bu yıllar içinde bir yandan Ankara Hukuk Fakültesi'ni bitirirkenbir yandan da parti ve parlamento içinde Türk sporunun ana problemleriyle uğraştı.Eski bir sporcu idi. İzmir'de geçen eğitim devresi sırasında Karşıyaka takımındafutbol ve basketbol sporlarıyla meşgul olmuştu.

Kendi kuşağınınhükümet koltuklarını paylaştıkları Saraçoğlu'nun Başbakanlığı devrinde,Toprak Kanunu gibi bazı hareketler Menderes'i Halk Partisi içinde muhalefet safınaitmiş ve sesi duyulmaya başlamıştı.

Adnan Menderes, CelalBayar'ın bir muhalefet partisi kurma niyetini açıklamasından sonra, meşhur dörtlütakrire imzasını koyarak CHP'den gürültülü bir şekilde ayrıldı ve DemokratParti'nin kurucuları arasına katıldı. O günden sonra adı Celal Bayar, Refik Koraltanve Fuat Köprülü ile birlikte duyulmaya başladı.

1946 seçimlerini DemokratParti kazanamamıştı ama Adnan Menderes'in adı bütün memlekete yayılmıştı. 1950seçimlerinde Demokrat Parti'nin iktidara gelmesiyle, Cumhurbaşkanı Celal Bayartarafından hükümeti kurmakla görevlendirildi. Adnan Menderes, Demokrat Parti'nin onyıl süren iktidarının ilk ve son başbakanı oldu.

Menderes enerjik birbaşbakan olarak o zamana kadar alışılagelmiş düzenden dışarı çıkmasınıbaşarmış, halkla ilişkilerini son günlerine kadar devam ettirmesini bilmişti. 27yıl iktidarda kalan CHP, DP'nin tam tersine, çok bürokratlaşmıştı. Ona oranla halkadayanmasını beceren bir partinin başında Menderes hiç kuşku yok ki büyük vebulunmaz bir şansa sahipti.

Ne var ki serbest teşebbüsve özel sektöre öncelik tanıyan Menderes politikasının ilk hızı kaybolup birçokeski arkadaşları Menderes'ten ve partisinden yavaş yavaş uzaklaşmaya başlayıncagittikçe yalnızlaşan dinamik ve enerjik adamda bir hırçınlaşma başgösterdi.Ekonomik durum da onun iktidarının ilk yıllarındakinden çok farklı bir manzaraarzediyordu. Ve Menderes ile memleket aydınları arasında aşılmaz engeller meydanagelmeye başladı.

Nihayet söz, fikir vebasın özgürlüklerini kısıtlayan kanunların çıkışıyla öğrenci hareketlerininpatlak vermesi Adnan Menderes'i birden bire güç bir duruma sokuverdi.
İşte Demokrat Parti'nin dört kurucusundan biri genel başkanı ve on yıllıkbaşbakanı olan Adnan Menderes 27 Mayıs 1960'a böyle geldi.

27 Mayıs Devrimi'yleberaber, anayasayı çiğnemek suçundan bütün arkadaşlarıyle birlikte Yassıada'dakurulan Adalet Divanına sevkedildi. Yapılan duruşmalar sonunda suçlu görülerek idamamahkum edildi.

1 yıl 3 ay 21 günYassıada'da tutuklu kalan Adnan Menderes, hakkındaki idam kararının tasdikinden 36saat sonra 17 Eylül 1961 pazar günü öğleden sonra mahkumlar adası İmralı'daasılmak suretiyle idam olundu.

Mezarı, Yassıada'dakurulan Adalet Divanınca ölüm cezasına çarptırılan iki bakan arkadaşı HasanPolatkan ve Fatin Rüştü Zorlu ile birlikte İmralı adasından, yıllar sonra İstanbulVatan Caddesi'ndeki Anıt Mezar'a nakledildi.


ARİF ERTÜRK
 
selamunaleyküm.ARİF ERTÜRK
HACE AHMET YESEVİ
 
BAŞINA SARIK BAĞLAR,
KENDİNE MÜRİT ARAR,
İLMİ YOK NEYE YARAR,
AHİR ZAMAN ŞEYHLERİ..
YUNUS EMRE
 
EMEKSİZ ZENGİN OLANIN,
KİTAPSIZ BİLGİN OLANIN,
SERMAYESİ DİN OLANIN,
REHBERİ ŞEYTAN OLMUŞTUR.
 
SİTEMİZİ ZİYARET EDEN 115629 ziyaretçi (242422 klik) KİŞİ BURADAYDI
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol