BEĞDİLİ

BEĞDİLİ


Oğuz boylarından olan Beğdili, Reşidu'd-din Oğuznâmesindehükümdar çıkaran beş boydan biri olarak geçer. Kanunî devrinin ilk yıllarındaHaleb Türkmenleri arasında bulunan ana Beğdili kolu, bu Türkmen topluluğunun en büyükkuruluşu sayılır. Beğdililer Safevî devletinin kuruluşuna da katılmışlardır.Bununla ilgili olarak, onlardan önemli bir kolun İran'a gittiği biliniyor. Kuzey SuriyeTürkmenleri Safevî devletinin kuruluşuna, özellikle Şamlu adı altında katılmışlardır.Şah Abbas devrinde Şamlular, diğer bütün Kızılbaş boylarını geçerek birinci sıradayer almışlardır. Safevî devletinin dayandığı en başta gelen Türk boylarındanbiri olan Şamlu boyu, başlıca Beğdili, İnallu (daha sonraları İnanlu) ve Harbendelu(Hudabendelu) obalarından oluşuyordu.

Şamlu boyu beylerine karşı yakın bir bağlılığıolan Şah Abbas devrinde, bu boydan büyük emirler yetişmiştir. Şamlu emirlerinden Beğdiliobasına mensup olan Ahmed Bey, H. 1002 (1593-1594) de Şah Abbas tarafından Lâhicandarugalığına tayin edilmişti. Bundan başka Şah Abbas'ın yakını olan Beğdiliboyundan beş kardeş daha vardı: Muhammed Bey, Haydar Bey, Saru Bey, Kapan Bey ve ZeynelBey. Bunlardan Muhammed Bey 1022 (1613-1614) yılında ölmüş, malı ana bir kardeşiHaydar Sultan'a kalmıştır. Haydar Sultan da 1028 (1602-1603)'de ölünce, zenginserveti oğlu Nuru'd-dehr'e geçmiştir. Nuru'd-dehr bu dönemde bazı seferlere katılmıştır.Saru Bey ise H. 1011 (1602-1603) yılında Osmanlılara karşı yapılan savaşta yararlıkgöstermiştir. Kirmanşah bölgesi hakimi iken H. 1033 (1623-1624) yılında Hillehakimliğine tayin edilmiştir.

Şah Abbas dönemindeki Beğdiliemirlerinden bir diğeri de Gündoğmuş Sultan idi. Gündoğmuş, Şah Abbas'ın birinciBağdat seferinde Kerkük yöresindeki Tavuk'ta bulunuyordu. Buradan Şah'ın katınagelen Beğdili emiri Gündoğmuş Şah'ın hizmetine girerek, ondan sultanlık unvanınıalmıştır. Şah Abbas'ın halefi ve oğlu Şah Safî döneminde de Şamlular mevkilerinikorudular. 18. yüzyılda Şamlu boyu, diğer birçok boy gibi zayıf bir duruma düşmüş,bu yüzden Şamlu'dan çok az emir çıkmıştır. Şamlu boyunun İnallu (İnanlu) obasıŞahı Seven olarak varlığını günümüze kadar devam ettirmiştir.

Günümüzde Musul yöresindekiTürkmen köylerinin halkı arasında Begdelli (Beğdeli) adı ile tanınan Türkmenaileleri vardır. Musul'un kuzeyinde bulunan Reşidiye, Şirehan (Şirinhan) ve Selamiyegibi köylerde dağılmış olarak yaşayan ve köklerinin Begdeli boyuna dayandığıbilinen topluluklar vardır. Günümüzde Şirehan köyünde tanınan ve birbirlerineakraba olan Ceccoevi (Cercisevi) ile Cemşidevi adlı büyük aileler, Begdelli boyunamensuptur. Musul'un Selamiye ve Reşidiye gibi, daha başka yörelerinde de bu boydangelen ailelerin varlığı biliniyor. Zamanla halk ağzında yanlışlıkla Begdelli biçimindeyaygınlaşan bu adın, Beğdili boyundan kaynaklandığı şüphesizdir.

 


ARİF ERTÜRK
 
selamunaleyküm.ARİF ERTÜRK
HACE AHMET YESEVİ
 
BAŞINA SARIK BAĞLAR,
KENDİNE MÜRİT ARAR,
İLMİ YOK NEYE YARAR,
AHİR ZAMAN ŞEYHLERİ..
YUNUS EMRE
 
EMEKSİZ ZENGİN OLANIN,
KİTAPSIZ BİLGİN OLANIN,
SERMAYESİ DİN OLANIN,
REHBERİ ŞEYTAN OLMUŞTUR.
 
SİTEMİZİ ZİYARET EDEN 114770 ziyaretçi (241029 klik) KİŞİ BURADAYDI
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol