HACI BAYRAM VELÎ

HACI BAYRAM VELÎ


ÜnlüTürk mutasavvıfı ve ünlü Bayramiye tarikatının kurucusudur. 1352 yılındaAnkara'nın Solfasol köyünde doğdu. Babası Koyunluca Ahmet Efendi idi. Çok iyiöğrenim gören Hacı Bayram Velî'nin yetiştirdiği bilginler arasında Fatih SultanMehmet'in hocası Akşemsettin ve Bıçakçı Ömer Dede de vardır. Düşüncelerinitemiz bir Türkçe ve hece vezni şiirler halinde yazan Hacı Bayram, 1436 yılındaAnkara'da öldü. Ankara’daki Türbesi günümüzde de başlıca ziyaret yerlerindendir.

 

Evliyalar babası Hacı Bayram Velî, 1352 baharındaAnkara'nın Solfasol köyünde doğdu. Asıl adı Numan idi. Daha dünyaya gözlerini ilkaçtığı gün kısmetini de beraber getirmiş, Solfasol'un kurak toprağına o gün doyadoya rahmet yağmıştı.

 

KüçükNuman, nur topu gibi bir çocuktu. Büyüdükçe, öteki çocuklardan farklı, çok dahaakıllı, uslu olduğu konu komşunun gözünden kaçmıyordu. Okumayı, yazmayı kendikendine. öğrendi. Bıyıkları henüz terlemeye başlayınca, uzaklara gitmek, ilmi veirfanı ünlü medreselerde aramak istedi. İçinde, vazgeçilmez bir arzuydu bu. Birbahar sabahı, köyden yolcu ettiler onu.

 

HacıBayram Velî'nin hayat hikâyesi burada kopar. Nerede okuduğunu, kimden, ne zaman dersaldığını bile yok. Kendi de hiç bahsetmezdi. Soranlara sadece “Hak yolundayürürüz. Rabbim, yardımcımız olsun” derdi...

 

Yıl,1387. Ankara'nın adı o zaman Engürü idi. Engürü'de Kara Medrese adında bir medresevardı. Gerçi büyüklüğü orta karardı ama, o yıl yetmez oldu. Çünkü, bumedresede ders okutmaya başlayan genç alimin tatlı dilini, hoş sohbetini, derinbilgisini kim, duyduysa koşmuştu. Bu genç âlim, Solfasollu Numan'dan başkasıdeğildi. Cevabına dudak büktüğü sual yoktu. Şöhretten, itibardan yana ne gereksebulmuştu. Ama bir hoştu içi.

 

Zaman,zaman gönlü bulanır, dünya gözünde küçülür, yaşamak anlamsız, hattâ bir hiçoluverirdi. Kayseri'den gelen Şeyh Şuca-i Karamanî ile işte böyle bir günündekarşılaştı. Karamanî ona, Somuncu Baba adıyla çok ünlü, şeyh HamitHamideddin'den bir davet getirmişti. “Mürşidimiz seni ister” diyordu. “Akıl vebilgi yolu güzel yoldur” diye buyurdu.

 

Birgece önce gördüğü rüya doğru çıkmıştı. Medresede bunca talebeyi topladı.Hepsiyle ayrı ayrı helalleşti. O gece yola koyuldular. Büyük mürşitlerin, büyükmüritlerle nasıl buluştuğu, neler konuştuğu daima “sır”dır. Numan'ın, ŞeyhHamideddin ile görüşmesi de sır oldu.

 

Ogünden sonra, Solfasollu Numan ile Şeyh Hamideddin hiç ayrılmadılar. Diyar diyarberaber dolaştılar. Hicaz'a da beraber gittiler. Solfasollu Numan okuyor, derinleşiyor,öğrendikçe, bildikleri bir katre gibi küçülüyordu gözünde.

 

Nihayet,hocası şeyh Hamideddin'i Aksaray'da toprağa verdiği gün, içinde bir alevinparladığını hissetti. İşte, asıl kişiliğini o gün buldu. Hacı Bayram Velî'ninişte o gün erdiği söylenir:

 

Artıkgürül gürül çağlayan bir pınar gibi, tasavvuf denizine dökülecekti. Aksaray'dan,tekrar Engürü'ye döndü. Doğruca Kara Medrese'ye gitti. Geldiğini kim duyduysakoşuyor, hüngür hüngür ağlıyordu. Onun etrafında kendiliğinden ünlü bir tarikatdoğdu. Adına Bayramiye tarikatı dediler. Numan adı unutuldu. Herkes onu Hacı BayramVelî olarak tanıdı, bildi.

 

İlksosyal adaleti o getirmişti. Müritlerinin hepsi iş, güç sahibiydiler. İşsizgüçsüzleri tarikata almazdı. Bayramiye tarikatına girebilmek için mutlakaçalışmak, kısmetini alın terinde aramak şarttı. Ankara'da güzel bir âdetyaratmıştı. Sık sık dervişlerini toplar; önde Bayramiye alemi, arkada kudümlerleçarşı pazar dolaşırdı. Esnaf, karınca kararınca, dervişlerin sırtına asılıkeşküllere para atardı. Hacı Bayram Velî, toplanan bu parayla hastalara, sakatlarabakar, yetimlerin yüzünü güldürürdü.

 

Bayramiyetarikatı bir çığ gibi büyürken, II. Sultan Murat'ı endişeye düşürdü. Arayafitne girmişti. “Yakalayın, getirin” diye ferman buyurdu. Bu ferman, Hacı BayramVelî'nin içine doğmuştu. Sarayın adamları Ankara'ya yaklaşırken, onları yoldakarşıladı. Bir hışımla gelenler, nur yüzlü bu muhterem dedenin karşısında,âdeta bir türbe mumu gibi eridiler. Ellerine sarılıp öptüler. “Varalım,Hünkâr'a haber edelim. Sen gazaba uğrayacak kişi olamazsın” dediler. Ancak o,başını salladı. “Hayır” dedi “Ferman, fermandır. Gidelim...”

 

II.Sultan Murat da, onu görür görmez işlediği hatayı anladı. Gazaba gelmek şöyledursun, baş köşeye buyur etti. Hacı Bayram Veli, o günden sonra nice ulemanın dahocası oldu, Bunların arasında Fatih Sultan Mehmet'i yetiştiren Akşemseddinde vardı.

 

Evliyalarbabası, yaşlanınca, Ankara'da dergâhına kapandı. 1436 yılında orada vefat etti.Her gün pek çok kişinin ziyaret ettiği türbesi Ankara'dadır.

 

HacıBayram Velî'nin Türkçe divanı, bugüne değin elimize geçmiş değildir. Onun ancakbirkaç şiiri bilinmektedir. Bu şiirlerinden biri şöyledir:
N'oldu bu gönlüm, n'oldu bu gönlüm
Derd-ü gam ile doldu bu gönlüm.
Yandı bu gönlüm, yandı bu gönlüm,
Yanmada derman buldu bu gönlüm.
Yan ey gönül yan, yan ey gönül yan,
Yanmadan oldu derdime derman.
Pervane gibi, pervane gibi
Şem'ine aşkın yandı bu gönlüm.
Gerçi ki yandı, gerçi ki yandı
Rengine aşkın cümle boyandı.
Kendinde buldu, kendinde buldu
Mâtlubunu hoş buldu bu gönlüm.
“Bayram'ın imdi, Bayram'ın imdi,
Bayram ederler yar ile şimdi
Hamd-ü senâlar, Hamd-ü senâlar
Yar ile bayram kıldı bu gönlüm.
HacıBayram Velî'ye göre; olgun insan, gerçek insan, kendi benliğinden sıyrılmalıydı.İnsanın, bütün varlık türlerinin özünde Allah’ı görmesi, her şeyden önce dekendini bilmesi gerekirdi. Kendini bilen Allah’ı bilirdi.
Bir şiirinde şöyle diyordu:
Bilmek istersen seni,
Can içre ara canı
Geç canından bul anı
Sen seni bil, sen seni ..
Kim bildi ef'alini
O1 bildi sıfatını,
Anda gördü zâtını
Sen seni bil, sen seni..
Bayram özünü bildi
Bileni anda buldu
Bulan ol kendi oldu
Sen seni bil, sen seni...


ARİF ERTÜRK
 
selamunaleyküm.ARİF ERTÜRK
HACE AHMET YESEVİ
 
BAŞINA SARIK BAĞLAR,
KENDİNE MÜRİT ARAR,
İLMİ YOK NEYE YARAR,
AHİR ZAMAN ŞEYHLERİ..
YUNUS EMRE
 
EMEKSİZ ZENGİN OLANIN,
KİTAPSIZ BİLGİN OLANIN,
SERMAYESİ DİN OLANIN,
REHBERİ ŞEYTAN OLMUŞTUR.
 
SİTEMİZİ ZİYARET EDEN 114792 ziyaretçi (241170 klik) KİŞİ BURADAYDI
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol