Kuzey Kafkasya'da , Kafkas sıradağlarının ortabölgesinde yer almaktadır. Güneyinde Karaçaylı'ların "Tav ardı-Dağarkası" adını verdikleri Kafkas ötesi ülkelerinden Abaza ve GürcistanCumhuriyetleri, Batı ve kuzeyinde Rusya Federasyonu, Doğusunda Kabardey-BalkarCumhuriyeti yer almaktadır.
Karaçay-Çerkez Cumhuriyeti'nin yüz ölçümü 14.100 km2dir. Cumhuriyetin güneyibaştan başa Büyük Kafkas sıradağları ile kaplıdır. Kuzey bölge ise yayla vegeniş düzlükler halinde uzanmaktadır. Büyük Kafkas sıradağları ve Avrupa'nın enyüksek tepesi olan Elbruz Dağı (Mingi Tav) 5633m. yükseklikte Kabardey-BalkarCumhuriyeti ile güneydoğu sınırını teşkil etmektedir. Bu dağlar 3000 m. den sonrabuzullarla kaplıdır.
Cumhuriyetin orta bölgesiBüyük Kafkas sıradağlarının eteklerini ihtiva etmekte olup geniş yaylalarlakaplıdır. Karaçay şehrinin kuzeyindeki Biyçe Sın yaylası en önemli yayladır.
Kuzeyde yer alan düzlükler, Büyük Kafkas sıradağlarından doğan Hurzuk, Ulu Kam,Uçkalan nehirleri ve bunların birleşmesinden meydana gelen Kuban Nehri ile, daha sonraKaraçay Dağlarından doğan ve Kuban Nehrine katılan Duvut, teberdi, Arhız, Maruka,Zelencuk, Urup ve Lapa nehirleri ile sulanmaktadır. Göl yönünden fakir olan ülkedesadece tuz gölü bulunmaktadır.
Kuzeyde step, güneyde çam,ladin, köknar ormanları ülkeye hakimdir. Büyük Kafkaslar'ın 2500m'den sonrası alptipi otlaklarla kaplanmıştır. Kuzey Kafkasya'da yaşayan halklar arasında Türkunsurunun en önemli bölümünü meydana getiren Karaçaylı ve Malkarlı Türkleribirbirinden ayırmak mümkün değildir. Yüzyıllardan beri Kuban Nehri bölgesindeyaşayan Karaçaylı ve Malkarlı Türkler hakkında yapılan tarihî, antropolojik,arkeolojik ve sosyo-lingustik araştırmalar sonucu Karaçaylı ve Malkarlılar'ınbölgede uzun yıllar hakimiyet kuran Türkler'in torunları olduğunu ortayaçıkartmıştır.
Hunlar, Bulgar Türkleri,Hazarlar, Kuman (Kıpçak) Türkleri Karaçaylı ve malkarlılar'ın atalarıdır. Avar vePeçenekler'in de Karaçaylı ve Malkarlılar'ın kökenlerinde önemli rol oynadıklarıbilinmektedir.1800'lü yıllara kadar bölgede kurulan Türk devletleri idaresindeyaşayan Karaçaylı ve Malkarlı Türkler 1806-1812 Osmanlı-Rus savaşı sonrasıyapılan Belgrad anlaşması ile Ruslar'ın idaresi altına girmişlerdir. 1822,1835-1837, 1845-1846 ve 1853-1855 yıllarında Ruslar'a karşı yapılan isyanlar kanlıbir şekilde bastırılmıştır.
Bütün Kuzey Kafkasya'yı ele geçiren Ruslar, 1860 yılında bölgede özel bir idarîsistem kurmuşlar, bu sistemle Karaçay-Malkar halkını da ikiye bölmüşler,Karaçaylılar'ı Kuban, Malkarlılar'ı Terek eyaletine bağlamışlardır.
Baskı rejimini devamettiren Ruslara karşı 1873 ve 1900 yıllarında tekrar isyan eden Karaçaylılar'ıntoprakları elinden alınmış, bir kısmının Türkiye'ye göç etmesine izinverilmiştir. 1905 ihtilalinden sonra bazı kültürel haklar elde eden Karaçaylılar,1917 ihtilalinden sonra bolşeviklerin verdikleri bağımsızlık sözünün tutulmamasıüzerine Kafkasy'daki diğer halklarla isyan ederek 1918 yılında kurulan Kuzey KafkasyaBirleşik Cumhuriyeti'ne katılmışlardır.
Kafkasları tekrar ele geçirmekisteyen bolşeviklere karşı direnen Karaçaylılar 1920 ve 1922 yılları arasındabüyük mücadele vermişler, 1922 yılında Ruslar tarafından tamamen işgal edilenülkede Sovyet hükümeti Karaçay-Malkar halkını ikiye bölerek Karaçaylılar'ıÇerkezler'le, Malkarlılar'ı Kabardey Çerkezler'i ile aynı yönetim altındatoplayarak, güçleri bölmüştür. 1926 yılında Çerkezler'i ayırarak kurduklarıKaraçay Özerk Bölgesinde 1926 yılında Rusya'nın başlattığı zorunlukollektifleştirme, 1932-1934 yıllarında zorla yapılan kolhozlaştırma çalışmalarısonucu Karaçaylılar ayaklanmış bunun sonucu isyana dönüşmüş, Karaçaylılar'ın%40'ı öldürülmüş ve Sibirya'ya sürülmüştür.
İkinci Dünya Savaşı'nda Almanişgaline uğrayan Karaçay'da Almanlar çekilir çekilmez 1943 yılında tekrar KızılOrdu'nun hücumuna uğramış, şehirler yok edilmiş, 2 Kasım 1943 günü bütünKaraçay halkı Orta Asya ve Sibirya'ya sürgüne gönderilmiştir. 1957 yılında Kruçevhükümeti Karaçaylılar'a yurda dönme izni vermiştir.
Nüfusu 415.000 olanKaraçay-Çerkez Cumhuriyeti'nin %31'i Karaçaylı Türk, %42'si Rus, %10'u Adıge, %7Abazin, %3'ü Nogay Türkü, % 7'si ise diğer topluluklardır. Türkler güneydeözellikle Kuban havzasında yaşamaktadır. Ayrıca 30-35 bin civarında Orta Asya'dayirmi bin civarında Türkiye'de yaşayan Karaçaylı bulunmaktadır.
Başşehri Çerkessky'dir. Diğerönemli şehirleri Uçkalan, Karaçay, Teberde ve Zelençuktur. Ana çizgileri tipik birKıpçak Türkçesi olan Karaçay lehçesi Türk-kuzey grubuna dahildir. Ülkedeokuma-yazma oranı %99'dur. Ülkenin dağlık ve yaylalık olması nedeniyle temelekonomik yapısı büyük ölçüde hayvancılığa dayanmaktadır. Koyun, keçi,sığır, at yetiştiriciliği önemli bir yer tutmaktadır. Ekilecek arazi az olduğundanziraat vadilerde ve güneydeki yaylalarda yapılmaktadır. Arpa, darı, mısır, patates,yulaf ve pirinç ile sebze yetiştiriciliği yapılmaktadır.
