Anarşist vezorbaları ortadan kaldırmasıyla Osmanlı İmparatorluğunun kaderinde çok önemli birrol oynayan ve "Bağdat Fatihi" namıyla tarihe geçen Osmanlı padişahıdır.1612 yılında doğdu. Babası I. Ahmet'tir. 11 yaşında tahta çıktı. 21 yaşındaiken, anarşi ve zorbalığın hüküm sürdüğü bir dönemde imparatorluğun idaresinieline aldı. Çok şiddetli önlemlerle devletin düzenini sağladı. Revan seferi ileTebriz'i aldı. İkinci büyük seferinde ise Bağdat'ı fethetti. IV. Murat 1640yılında 28 yaşında iken öldü.

O kadarki, IV. Murat'a "Padişâhım abdest alıp öyle dışarı çıkın" diyetehditlerde bulunacak kadar işi ileri götürmüştü. IV. Murat, eniştesininsadaretinin üçüncü ayı dolmadan ilk çıkışını yapmak zorunda kaldı. MağrurSadrâzama:
"Gel beri Topal zorba başı" diye hitâp ettiği anda Recep Paşa onunbakışlarında bir fevkalâdelik olduğunu anlamış ve "Hâşâ pâdişâhım"diye inkâra kalkışacak olmuştu.

IV. Murat "Brekâfir abdest al!" diye kükrediği anda ise sonunun geldiğini anlamıştı.Nitekim padişah arkasındaki zülüflü baltacılara dönüp "Tez başın vurunşu hainin" dediği anda ilmik, Topal Recep Paşanın boğazına geçirilmiş veoracıkta boğuluvermişti.
Bu çıkışı ile idareyi fiilen eline alan IV. Murat, büyük bir zorba avına girişti.Bâzı tarihlere göre, memleketteki düzeni sağlamak için 50 bin kelle vurdurdu, fakatsonuçta asayişi sağlamayı başardı.

Benzersiz derecedekuvvetli bir bünyeye sahip olan IV. Murat, spora aşırı düşkünlük ve kabiliyeti ilede ün yapmıştı. Topkapı Sarayı'nda demir bir kapıyı okla delmesi, TimuroğluŞâhı Cihân'ın, "Kılıç ve kurşun kâr eylemez" diye hediyeolarak gönderdiği fil derisinden yapılma ve gergedan derisi ile kaplı kalkanıelçinin gözleri önünde mızrak ile delmesi, Eski Saray (Bugünkü İstanbulÜniversitesi merkez binası, Beyazıt) bahçesinden attığı ciridi Beyazıt Camiininminaresinin dibine düşürmesi, Halep Kalesi üzerinden fırlattığı okun şehirmeydanına saplanması onun acı kuvvetinin olduğu kadar mızrak ve ok atmaktakibecerisinin de ifâdesidir.

Memlekette nifaktohumlarının kahvehane gibi umumî yerlerde atıldığına kanaat getiren IV. Murat,şehirdeki bütün kahvehaneleri kapattığı gibi toplantıları da yasaklamıştı. Buarada İstanbul'un büyük bir kısmını kül eden yangından sonra tütün içilmesinide yasakladı.

Geceleri sokaklardatebdil-i kıyafet gezdiği için, başına herhangi bir şeyin gelmesinden çekinerekfenersiz sokağa çıkma yasağını da koydu. Bütün bu yasakların uygulanmasındaöylesine şiddet gösterdi ki, tütün içenin de, fenersiz dolaşanın da, mecliskuranın da oracıkta kafalarını vurdurdu. Hattâ bu işte daha da ileri giderek,şüphelendiği evlerin damlarına çıkarak ocak bacalarını koklayıp tütün veyakahve içilip içilmediğini dahi bizzat kontrol etti.

Vehimler içinde birinsandı IV. Murat. Bir zamanlar pek sevdiği ve yanından eksik etmediği ünlü şairNef'î, Sihâm-ı Kazâ isimli hicviyesini okurken sarayın pek yakınına yıldırımdüşmesini bir uğursuzluk kabul edip Nef'î'nin hiciv yazmasını yasakladı. Bununüzerine büyük şairi çekemeyenlerden biri şu beyti söylemişti:

Gökten nazîre indi sihâm-ı kazasına
Nef'i diliyle uğradı Hak'kın belâsına

Ancak Nef'îverdiği sözde fazla durmayıp Sadrâzam Bayram Paşa hakkında hayli ağır bir hicviyeyazmaktan kendini alamayınca, cezasını kellesiyle ödedi. Nef'î'yi, sarayınodunluğunda boğduran IV. Murat, cesedini de denize attırdı.

IV. Murat,içkiye aşırı düşkünlüğü ile de tanınan bir padişahtır. Bu yüzdendir ki,ayyaşlığı bugün dahi dillerde dolaşan Bekri Mustafa'ya sarayda görev verdiği veişret sofrasında kendisiyle yarenlik ettiği söylenir.

İçkiye karşıolanca düşkünlüğüne rağmen, içki yasağı da koyan IV. Murat, Bağdat'ınfethinden dönüşünde birden rahatsızlandı. Bâzı Osmanlı tarihçilerine göre"Goutte-Nikris", bâzı tarihçilere göre ise siroz hastalığından, 1640yılında henüz 28 yaşında iken hayata gözlerini yumdu.