Sivas Kongresi 4 Eylül 1919'da Mustafa Kemal Paşa'nındavet sahibi sıfatıyla başkanlık kürsüsünden yaptığı konuşmayla açıldı. Dahasonra yapılan oylamayla Mustafa Kemal Paşa kongre başkanlığına seçildi. Kongre gündeminiErzurum Kongresi'nin tüzük ve bildirisiyle 25 temsilcinini aralarında hazırladıklarıbir muhtıra oluşturmaktaydı. İlk üç gün daha çok usul tartışmaları ile geçmişti.Mesela tartışılan konular arasında kongrenin siyasetle meşgul olup olmayacağıhususu da yer almıştı ki, esasen bütün bu faaliyetler siyasî mücadeleden başka birşey değildi. Sivas Kongresi'ni en çok uğraştıran bir sorun da manda konusu olmuştu.Sivas Kongresi, Erzurum Kongresi kararlarını aynen benimseyerek kendine mal etmiş ve böylecegenelleştirmişti. Kongrenin aldıgı başlıca kararlar kongre beyannamesinde özetleşöyle ifade edilmişti:

1.Mondros ateşkes Antlaşmasıyla belirlenen sınırlarımız içinde kalan topraklar, ayrılıkkabul etmez bir bütündür. Bu topraklar üzerinde yaşayan bütün Müslüman unsurlaröz kardeştirler.
2. Millî gücü etken, millî iradeyi egemen kılmak esastır.
3. Her türlü işgal ve müdahaleye, özellikle Rumluk ve Ermenilik teşkiliniamaçlayan hareketlere karşı birlikte savunma ve direnme esası kabul edilmiştir.
4. Gayrimüslimler her türlü vatandaşlık hakları saklı kalacağındansiyasi egemenliğmizi ve sosyal dengemizi bozucu ayrıcalıklar verilmesi kabuledilmeyecektir.
5. Osmanlı Hükümeti bir dış baskı karşısında vatanın herhangibir parçasını terk ve ihmal etmek zorunda kalırsa hilafet ve saltanatın (devletin),vatan ve milletin korunmasını ve bütünlüğünü sağlayacak her türlü tedbir vekarar alınmıştır.
6. İtilaf devletlerinden ülkemizin bölünmesi düşüncesinden tamamenvazgeçerek bu topraklar üzerindeki haklarımıza saygı gösteren haklı ve adaletli birkarara varmalarını bekleriz.
7. Devletimizin ve milletimizin bağımsızlığı, vatanımımzın bütünlüğüsaklı kalmak şartıyla herhangi bir devletin fenni, sinaî ve ekonomik yardımınımemnuniyetle karşılarız.
8. Merkezî hükümetin millî meclisi derhal toplaması ve bu suretlemilletin ve ülkenin mukadderatı hakkında alacağı bütün kararları milletin meclisindenetimine sunması zorunludur.
9. Millî vicdanda doğan bütün vatanı ve millî cemiyetler Anadolu veRumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adıyla birleştirilmiştir.
10. Mukaddes gayeyi takip ve genel teşkilatı yönetmek için bir temsilheyeti seçilmiştir.

      Sivas Kongresi başkanlığınaMustafa Kemal Paşa'nın seçildiği Temsil Heyeti'ne vatanın tümünü temsil etmeyetkisi tanımış, üye sayısını da altı kişi eklemek suretiyle on beşe çıkarmıştı.Kongrede uzun bir süre tarşılan manda fikrini savunanlar, 400-500 milyon borcumuzunolduğunu. gelirlerimizin buhnun faizine bile yetmeyeceğini, bağımsız yaşamaya malîdurumumuzun elverişli olmadığını, yanıbaşımızda bizi paylaşmayı amaç edinmişdevletlerin bulunduğunu ileri sürmüşlerdi. Yine parasız ve ordusuz bir şeyyapamayacağımız, onların uçakla uçmalarına, zırhlı yapmalarına karşılık bizimkağnıdan kurtulamadığımız, yelkenli bile yapamadığımız vb. gerekçeleri görüşlerinedayanak yapmışlardı. Sonuçta manda fikri bir kez daha reddedilmiş, Rauf Bey'in önerisiyleAmerika'da yıllardır aleyhimizde yapılan propagandaların giderilmesi için AmerikanKongresi'nden bir heyetin davet edilmesi kararlaştırılmıştı. Sivas Kongresi ayrıcakendini bir yürütme organı olarak kabul ettiğini gösteren bir karar almış, Ali FuatPaşa'ya, "Batı anadolu Kuva-yi Milliye Komutanı" ünvanını vermişti.

     Sivas Kongresi 11 Eylül'de sonaerdi. 12 Eylül'de Sivas halkının da katıldığı açık bir oturum yapıldı. Aynıtarihte milliyetçi hareketin sarayın iktidarını tehdit etmeye başlaması üzerineOsmanlı-İngiliz gizli anlaşması imzalandı. Bu anlaşmaya göre İngiltere'nin Türkiye'ninbütünlüğünü ve bağımsızlığını üstlenmesine, İstanbul'un başkent olarakkalmasına karşılık Boğazlar ve İstanbul İngiltere'nin denetiminde bulunacaktı. 14Eylülde milleti Sivas kongresi'nce kararlaştırılan program ve Temsil Heyeti etrafındatoplama amacıyla İrade-i Milliye Gazetesi'nin çıkarılmasına başlandı. İlk yazılarıMustafa Kemal Paşa tarafından dikte ettirilen gazete, başlangıçta haftada bir ve ikikez, sonraları günlük olarak yayınlandı.