Timur İmparatorluğu

TİMUR İMPARATORLUGU-GERİ DÖN
Timur İmparatorluğu
                       
        Timur, kendi adıyla anılan büyük Türkİmparatorluğu'nun kurucusudur. 8 Nisan 1336'da, Türkistan'ın Keş şehrinde dünyayageldi. Semerkant'ın güneyinde bulunan bu yerin bu günkü adı "Yehr-iŞebz"dir. Babası, Barlas oymağının beyi Turagay (Turgay), annesi Tekine Hatunidi. Barlas boyu Orta Asya'dan gelen bir Türk kavmidir. O devirde Barlas boyu ÇağatayHanlığı'na bağlı idi.

       Timur'un babası 1360'da ölmüş, onun yerine geçen amcası Hacı Barlas 'da 1361'deöldürülmüştü. Timur, O sırada 25 yaşlarında idi.Cesur, zeki, bilgili bir Türkasilzadesi olan Timur, siyasî ve askerî dehasını gösterecek her fırsattanyararlanacak, kısa zamanda yükselecek ve cihangir olacaktı. Doğu TürkHakanlığı'nın tahtına çıkacak, imparatorluğun sınırlarını İtil (Volga)'denHindistan'daki Ganj Nehri'ne, Tanrı Dağları'ndan İzmir ve Şam'a kadar uzatacaktı.

 

       İskender, Sezar veDârâ gibi ünlü cihangirlerin seviyesine çıkabilmek için, Timur, hepsi zaferlesonuçlanan 17 sefer düzenlemiş, 27 ülkenin hakanına baş eğdirmiş, onlara başolmuştu.Böyle bir şahsiyeti çocukluğundan itibaren bazı özellikleriyle tanımakgerekir.

        İştetarihçilerin Timur için söyledikleri:

        At binen,kılıç kuşanan, attığı oku yüzük deliğinden geçiren bir çocuk; on iki yaşındasavaşa katılan bir bahadır;
        Savaşlardan, savaş talimlerinden arta kalanzamanını okumakla, büyük âlimlerden ders almakla geçiren genç bir idealist;
        Üç yüz kişilik bir kuvvetle on bin kişilikbir orduyu yenen eşsiz stratejist;
        Bir savaşta ayağından yaralanan ve buyüzden adının sonuna Fars dilinde "topal" anlamına gelen "lenk"sıfatı eklenen bir başbuğ. (Türkler 'Aksak Timur' Batılılar 'Tamerlan' derler).
        Dünya tarihine, özellikle Türk-İslâmtarihine çok bilen, dinin, ilim ve sanatın koruyucusu;
        Asya'da Türkçe'nin, Türk sanat vekültürünün Fars kültürünün baskısı altında yok olup gitmesini önleyen, önegeçmesi, örnek olması çığırını açan hükümdar;
Aman dileyenin dostu, düşmanlarının acımasız baş belası, ama askerlerinin âdetataptığı hükümdar ve milletinin babası...

        Bu kadar değil.Günahını sevabından, zulmünü adaletinden çok göstermek isteyenler de vardır.Kellelerden kuleler yaptığını, şehirleri yakıp yıktığını da hatırlatırlar.Yıldırım Bayezid'le savaşmış ve kardeş orduları birbirine kırdırmış olmakla dasuçlanır. Gerçekten Ankara Savaşı'ndan sonra Osmanlı Devleti bir süre bocalamışve bir fetret devri geçirmiştir. Fakat aynı tarihçiler, hatta bütün tarihçiler,Timur'un son ana kadar savaşı başlatmamak için, Yıldırım'ın ise başlatmak içingayret gösterdiğini yazarlar.Ey Firdevsî, kalk, kalk da, her satırında kötülediğinmağlup Türk'ü şimdi gör!

        Timur'uHıristiyan Batı zalim ve yıkıcı olarak anar. Timur, daha hayatta iken bu suçlamalaracevap vermiştir.O, İlhanlı Devleti'nin ve ona bağlı Çağatay Hanlığı'nınkargaşalıklar, entrikalarla sarsıldığı bir dönemde, yenilmez bir güç olarakortaya çıkmıştı. Türk, İran ve Arap tarihçileri, bu kargaşalığa Yahuditüccarların ve Hıristiyan misyonerlerin birinci derecede sebep olduklarınıbelirtirler. Bu tüccarlar ve bazı misyonerler Avrupa krallarına casusluk yapıyorlardıve bunlar bütün Türkistan'a dolmuşlardı. Timur bunların faaliyetlerine son verdi.Hindistan'dan Hıristiyan misyonerlerin kovulmasını, bu kıtada Müslümanlığınyayılmasını sağladı. Bunun için Hıristiyanlar ona düşman idi. Timur, işgalettiği yerlerde, Yunan ve Roma eserlerinin kalıntılarını, putları yıkmıştı. Buyüzden ona "yıkıcı" demişlerdir.

         Ama onakendi devrinin İslâm âlimleri, "Kutübeddin","Sâhib-Kırân-ı ÂzamCennet Mekân" adını da vermiş ve böylece onun, Dinin kutbu, en iler geleni;Kutlu, güçlü ve cennetlik" bir hükümdar olduğunu dasöylemişleridir.İsfahan'dan yetmiş bin kişiyi kılıçtan geçirip kellelerini kulegibi yığması da insan kellesinden kule yapan hükümdar" olarak anılmasına sebepolmuştur. Buna kendisinin verdiği cevap şudur: İsfahan'a bıraktığım memurlarımıve beş bin kişilik askerimi, isyan edip bir tekini bile sağ bırakmadan kılıçtangeçirdikleri, dinsizlik ettikleri için..."

         İrantarihçilerinin Timur'un daima aleyhinde olmalarının, böylece batıda olduğu gibidoğuda da kötülenmesinin bir sebebi de şudur: Timur, İran seferinde, Şehname'ninyazarı ünlü şair Firdevsî'nin mezarına giderek, "Kalk, kalk da, her satırındakötülediğin mağlup Türk'ü şimdi gör!" demiştir.

        Timur'un,İslâmiyete öncelik vermek ve din adamlarını kullanmak suretiyle Türkmilliyetçiliğini gerilettiğini söyleyenler de olmuştur. Ama o, kendi devrine kadarBilge Kağan'dan başka hiçbir Türk hükümdarın göstermediği bir anlayışla, gururkaynağını şu sözlerle belirtmiştir:

                      "Biz ki Mülük-i Turan, Emir-i Türkistan'ız:
                       Biz ki Türk oğlu Türk'üz;
                       Biz ki milletlerin en kadîmî ve en ulusu
                       Türk'ün başbuğuyuz!...
"

         AnkaraSavaşı'ndan, Yıldırım Bayezid'i yenerek Bursa'yı yakmasından sonra, Osmanlıtarihçilerinin de Timur lehine yazmaları beklenemezdi. Ama, yüzyıllar sonra, her şeyidaha objektif değerlendirmek mümkündür. Yıldırım Bayezid'le yaptığı savaşınayrıntılarını, Osmanlı İmparatorluğu'nun Bayezid devrini anlatırken göreceğiz.

        Yaşadığıdevirden, cihangirliğinden, yaptıklarından söz etmeden de onun kimliğinibelirttiğimiz zaman büyüklüğünü ifade etmiş oluruz:

        Timur, SultanII. Murad Han'ın 1441 yılında yazdığı bir nâme ile kendisini Büyük Türk Hakanıolarak tanıdığını ve tâbi olduğunu bildirdiği âlim hükümdar Şahruh'un babası;şair hükümdar Hüseyin Baykara'nın ve bu gün Ay'ın en geniş kraterlerinden birineadı verilen Ay atlasında Türk adını bulunduran ünlü astronom Uluğ Beğ'indedesidir.


ARİF ERTÜRK
 
selamunaleyküm.ARİF ERTÜRK
HACE AHMET YESEVİ
 
BAŞINA SARIK BAĞLAR,
KENDİNE MÜRİT ARAR,
İLMİ YOK NEYE YARAR,
AHİR ZAMAN ŞEYHLERİ..
YUNUS EMRE
 
EMEKSİZ ZENGİN OLANIN,
KİTAPSIZ BİLGİN OLANIN,
SERMAYESİ DİN OLANIN,
REHBERİ ŞEYTAN OLMUŞTUR.
 
SİTEMİZİ ZİYARET EDEN 114780 ziyaretçi (241065 klik) KİŞİ BURADAYDI
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol