Büyük Hanlar

CENGİZ İMPARATORLUĞU-GERİ DÖN
Büyük Hanlar

       Önce Moğol devleti olarak kurulan, fakat sonraları bir "Türk-Moğol İmparatorluğu" şeklinde gelişen bu devlet, kurucusuna izafeten "Cengiz İmparatorluğu" diye de adlandırılmaktadır, çünkü 13. yy.'da cereyan eden siyasî, askerî ve içtimaî hâdiseleri, onan şahsiyetinden ayrı mütalâa etmek hemen hemen imkânsızdır.

       1240 tarihli Moğolların Gizli Tarihi adlı eserde Cengiz (Çinggis) Han'ın şeceresinden bahsedilirken, en eski ceddi, Türk destanlarında olduğu gibi, bir bozkurta bağlanmakta ve onun Türk menşeli olduğu hakkındaki rivayetleri destekler gibi görünmektedir.

       Boylar arasında devam eden mücadeleler sırasında, Yesügey-bağatur, Merkitler'den Yeke-Çiledü'nün elinden karısı Höelün-ücin'i kaçırmış ve bu kadın sonradan Cengiz'in anası olmuştur. Buna karşılık Merkitler de 10 yıl sonra Yesügey'i zehirleyerek öldürmüşlerdir.

       Yesügey'in Höelün-ücin'den Temücin (doğ. 1155 veya 1167?), Hasar, Haçiun ve Temülün adında 4 oğlu ve Temüge adında bir kızı olmuştur. 9 yaşında yetim kalan ve rakipleri tarafından ortadan kaldırılmak istenen Temucin ve kardeşleri anaları tarafından çok ağır şartlar altında büyütülmüşlerdir.

       Mevziî savaşlarda başarı kazanan ve taraftar ve dostları gittikçe çoğalan Temücin, 1196'da mahdut sayıda boylar tarafından ilk defa "Çinggis" ünvanı verilerek "Han" (Ha'an, Kagan) seçilmiştir. Önce dost, sonraları rakip ve düşman olarak rol oynayan sivrilmiş şahıslar arasında Kereyit hükümdarı Onghan(To'oril=Tuğrul) ile Caciratlar'dan Camuha bilhassa göze batmaktadır.

       Fakat Temücin bu ve diğer rakiplerini bir bir ortadan kaldırmayı başarmış ve bütün boyların birleşmesinden sonra 1206 Pars yılında Onan nehri menbaında toplanan büyük kurultayda, tazelenen Çinggis (Çingiz=Cengiz) unvaniyle büyük hükümdar ilan edilmiştir.

       Esas imparatorluğunun kurulması ve büyük dış seferler bundan sonra başlar. Devletin idarî işlerini tanzim eden casag (casak, yasa, kanun)lar bu kurultayda kabul edilmiş, Cengiz'in bilig (vecize, hikmet)leri de kendi zamanında yazılmış ise de, bunlar tam metin halinde bize kadar intikal etmemiştir.


ARİF ERTÜRK
 
selamunaleyküm.ARİF ERTÜRK
HACE AHMET YESEVİ
 
BAŞINA SARIK BAĞLAR,
KENDİNE MÜRİT ARAR,
İLMİ YOK NEYE YARAR,
AHİR ZAMAN ŞEYHLERİ..
YUNUS EMRE
 
EMEKSİZ ZENGİN OLANIN,
KİTAPSIZ BİLGİN OLANIN,
SERMAYESİ DİN OLANIN,
REHBERİ ŞEYTAN OLMUŞTUR.
 
SİTEMİZİ ZİYARET EDEN 114785 ziyaretçi (241090 klik) KİŞİ BURADAYDI
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol