HiveHanlığı, 1512 yılında, Şîbanî ailesinden İl-Bars tarafından kuruldu. Daha öncebu bölgede Harezm 1510'da Özbeklerden Safevîlere geçti. Safevîler merkezlere Şiîvaliler yerleştirmişlerdi. Halk bunlara isyan etti ve ayaklanmayı idare eden İl-Bars,Ürgenç şehri merkez olmak üzere bir hanlık kurdul

       İl-Bars, 1525'tevefat etti. Onun soyundan gelen hanlar ülkeyi, Kalmuklara ve Özbeklere karşıkorudular. 1619 yılında kuraklığın sebep olduğu ekonomuk sıkıntı yüzündenÜrgenç merkez olmaktan çıktı ve Hive şehri başkent oldu.

       ÇağatayEdebiyatının en güzel örneklerinin verildiği merkezlerden bir Hîve'dir 1643-1663yılları arasında hüküm süren Hîve hükümdarı Ebül Gazi Bahadır Han, aynızamanda büyük bir tarihçidir. "Şecere-i Türk"ve "Şecere-iTerakime" adlı eserleri meşhurdur. Bunlar, Türk ve Türkmen tarihi ile ilgilieserlerdir ve Türkolojinin ana kaynakları arasında yer alırlar.

       Ebül-Gazi BahadırHan'ın oğulları zamanında da Hîve bir ilim merkezi olmaya devam etti. Fakat askerîbakımdan güçlü değildi. Nadir Şah zamanında İran'a bağlı kalarak varlığınısürdürdü. 1783'te Rus himayesini kabul etmek zorunda kaldı.

       Hive tahtında 1804'ekadar Harezm hanları bulunmuştu. Bunların sonuncusu olan III. Ebül-Gazi Bahadır Han'dan sonra hanedan değişti ve yeni hanedanı Kongratlar kurdu. Kongratların ilkhükümdarı, Mehmed Emin İnak'ın torunu İl-Tüzer Bey'dir.

       İl-Tüzer'in yerinegeçen kardeşi Mehmet Rahim Han zamanında (1806-1825), Aral Gölü dolaylarında birhanlık kurmuş olan Karakalpaklar'ın ülkesi de Hîve Hanlığı'na katıldı. Fakatartık Türk hanlıkları tam bağımsız değildiler. Ruslar baskılarınıartırıyordu.

       Komünistihtilâlinden sonra hanlık kaldırıldı. Son Hîve hükümdarı Moskova'ya götürüldüve orada öldürüldü. 1924'de Hîve hanlığı'nı Türkmenistan, Özbekistan veKarakalpkistan arasında paylaştırarak ortadan kaldırdılar.