Küçüm Han'ın Son Savaşları ve Ölümü

SİBİR HANLIĞI-GERİ DÖN
Küçüm Han'ın Son Savaşları ve Ölümü

 

       Küçüm Han, bütünmuvaffakiyetsizliklere bakmaksızın, Ruslar'a karşı savaşa devam etti. Onun, biraralık (1590'da) hattâ Tobolsk şehrine kadar ilerlediği biliniyor. Moskova'dan Sibir'eboyuna yeni kıtalar gönderildiğinden, Ruslar gün geçtikçe kuvvetleniyorlardı; yenişehirler ve kaleler inşa ediyorlardı. Moskoflu Rus askerlerinden başka Tobolskşehrine, esir alınan Polonyalı ve Litvanyalılar'ın ve Dnepr boyundan Kazaklar'ın dagetirildiği biliniyor. Bu faaliyet uygun olarak, İrtiş nehrinin batı kıyısında,Tura nehrine yakın ve "Tara" adını taşıyan üçüncü bir şehir dahakuruldu. Tara şehrinin kumandanına Küçüm Han'a karşı harekete geçmesi emriverildi.

       Küçüm Han'a tabiTatar uruğları 1584-1595 yıllarında birkaç defa Ruslar tarafından baskınauğradılar; fakat Küçüm Han ele geçirilemedi. Nihayet 1598 yılının Ağustosunda,Küçüm Han, Obi nehrine yakın "Urmin" mevkiinde Ruslar'ın hücumunauğradı. Çarpışma esnasında Küçüm Han'ın yakınları Ruslar'ın eline düştü;Küçüm Han'ın kendisi ise, yine kurtuldu. Ruslar, Küçüm Han'ın esir edilen aileefradını Moskova'ya gönderdiler. 1598 Ağustosundan sonra bu kahraman Türk hanıhakkında kaynaklarda malûmat verilmiyor.

       Zaten bu müthişdarbe ile Küçüm Han'ın siyasî ve askerî faaliyeti sona erdirilmişti. Küçüm Han,aile efradını, hanlığını ve varını-yoğunu Ruslar'a kaptırmıştı. Bundan sonra,onun Sibir'in güney sahasına çekildiği anlaşılıyor. Fakat Ruslar'a karşımücadele edecek kuvveti kalmamıştı. Onun, Çar Feodor İvanoviç ile münasebetegiriştiği biliniyor. İrtiş boyundaki bir mıntıkanın kendisine bırakılmasınırica etmişti. Moskova Hükûmeti ise, Küçüm Han'ın Moskova'ya gelerek Çar'nhizmetine girip, "rahat etmesini" teklif ediyordu.
Fakat ihtiyar han böyle bir zillete katlanmak istemedi, Moskova'da "rahatetmektense" kendi ilinde kalmayı tercih etti.

       Ebûlgazi BahadırHan'ın verdiği malûmata göre; Küçüm Han, Buhara'ya gitmiş, Mangıtlar arasındakalmış, gözleri kör olmuş ve 1003 hicrî tarihinde (1595 ?) ölmüştür; fakat butarihin yanlış olduğu tahmin ediliyor. Çünkü 1598'de Küçüm Han'ın Ruslar'lasavaştığı Rus kaynaklarınca tespit edilmiştir. Bundan sonra Ruslar, Baykal gölünekadar ilerlediler; Baykal gölünü de aşarak Amur nehri vasıtasıyla Japon denizinekadar varmak imkânını elde ettiler. Ancak Çin hududuna ulaştıktan sonra, toplarladonanmış Çinliler'i gördüler ve durakladılar. Kuvvetin ancak kuvvetledurdurulabileceği hakikatını bu münasebetle bir daha görmüş olacağız.

       Bu suretle, KazanHanlığı'nın sukutundan otuz yıl bile geçmeden Rusya'nın doğu sınırları birhamlede 1.000 km.'den fazla genişledi ve birkaç milyon kilometre kare arazi Moskovahâkimiyeti altına alındı; dünyanın en zengin ülkelerinden biri olan Sibir ülkesiRus hâkimiyetine geçmiş oldu.


ARİF ERTÜRK
 
selamunaleyküm.ARİF ERTÜRK
HACE AHMET YESEVİ
 
BAŞINA SARIK BAĞLAR,
KENDİNE MÜRİT ARAR,
İLMİ YOK NEYE YARAR,
AHİR ZAMAN ŞEYHLERİ..
YUNUS EMRE
 
EMEKSİZ ZENGİN OLANIN,
KİTAPSIZ BİLGİN OLANIN,
SERMAYESİ DİN OLANIN,
REHBERİ ŞEYTAN OLMUŞTUR.
 
SİTEMİZİ ZİYARET EDEN 115716 ziyaretçi (242616 klik) KİŞİ BURADAYDI
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol