Damat Ferit Paşa Hükümeti'nin istifası üzerineyerine yeni hükümeti kurmakla Ali Rıza Paşa görevlendirilmişti. Mustafa Kemal PaşaAli Rıza Paşa'ya hemen bir telgraf çekerek yeni hükümetin Erzurum ve Sivaskongrelerinde oluşan millî teşkilat ve amaçlara saygılı olması halinde Kuva-yıMilliye'nin yardımcı olacağını bildirmiş, yeni hükümetin Meclisin açılıpdenetim görevine başlamasına kadar milletin mukadderatıyla ilgili herhangi bir taahhüdegirmemesini barış konferansı için millî davayı kavramış, güvenilir delegelerin seçilmesiniistemişti. Böylece Temsil Heyeti'yle Kuva-yı Milliye'nin etkisiyle kurulmuş yeni hükümetarasında ortak bir görüş oluşturabilmek amacıyla karşılıklı yazışmalar başlamıştı.
MustafaKemal Paşa Harbiye Nazırı Cemal Paşa'nın yeni hükümetin kendisiyle aynı fikirdeolduğuna, millî iradenini egemenliğini kabul ettiğine dair telgrafı üzerine 7 Ekim1919'da Temsil Heyeti adına bir bildiri yayınlamış, milletle hükümet arasında tambir anlaşma sağlandığından resmî haberleşme yasağının kaldırılmasınıbildirmişti. Taraflar arasında süren yazışmaların sonucunda iki tarafın daha yakındangörüşmek, ayrıntılar üzerinde anlaşabilmek için Amasya'da bir araya gelmelerikararlaştırılmıştı. Amasya Görüşmeleri 20-22 Ekim 1919 tarihleri günlerindeTemsil Heyeti adına Mustafa Kemal Paşa, Rauf ve Bekir Sami Beylerle İstanbul Hükümetiadına Bahriye Nazırı Salih Paşa arasında cereyan etti. Görüşmelerin sonunda ikitaraf arasında üçü açık ve imzalı, ikisi gizli ve imzasız beş protokol yapıldı.
Birinci protokol SalihPaşa'nın isteklerini kapsıyordu. Bunlar, ordunun siyasetle uğraşmaması, İttihatçılığıntekrar uyanmaması, hükümeti küçük düşürecek müdahelelerden kaçınılması, teşkilatamuhalefet ettikleri için tutuklananlar varsa bırakılmaları, tehcir suçlularınıncezalandırılmaları, savaşa katılmamızın haklı nedenlere dayandığı yolundaki düşünceleringizli tutulması, seçimlerin serbestçe yapılması, asayişi bozacak hallere meydanverilmemesi, hükümetin ne lehinde ne de aleyhinde bir şey yazılmaması gibiisteklerden oluşmuştu.
İkinci protokoldekararlaştırılan başlıca hususlar özetli şöyleydi:
1. Millî Meclis'in vereceği en son karara uyulması şartıyla en azdaha önce kararlaştırılmış sınırların korunması (vatanın bütünlüğü ve bölünmezliğiilkesi kabul edildi).
2. Gayrimüslim azınlıklara siyasî egemenliğimizi ve sosyal dengemizibozacak ayrıcalıkların tanınmaması.
3. Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin İstanbul Hükümeti'ncetanınması.
4. Millî Meclis'in İstanbul'da toplanmasının doğru olmadığı, barışsağlanıncaya kadar geçici olarak Anadolu'da hükümetin uygun göreceği bir yerdetoplanması.
Salih Paşa, Meclisin İstanbul'datoplanmasının doğru olmadığı fikrine kişisel olarak katıldığını, hükümet adınasöz veremeyeceğini belirtmiş, bu fikri hükümet üyelerine kabul ettirmek içinelinden geleni yapacağını, başarılı olamadığı takdirde hükümetten çekileceğinisöylemişti.
Üçüncü protokolde TemsilHeyeti'nin seçimlere müdahale etmemesi, ancak İttihatçıların ve tehcirle ilgiliolanların seçilmemelerini telkin etmesi, Hristiyanların seçimlere katılmalarının sağlanaraktemsil gücünün ülkeyi kapsadığının gösterilmesi kararlaştırılmıştı.
Görüşmelerin tamamlanmasından sonra İstanbul'a dönen Salih Paşa, Meclis'in İstanbuldışında toplanmasıyla ilgili görüşünü hükümete kabul ettirememiş, hükümetinbu konudami görüşünü Harbiye Nazırı Cemal Paşa Mustafa Kemal Paşa'ya bildirmişti.Salih Paşa da buna Kanun-i Esâsî'nin engel olduğunu ileri sürmüş ve hükümetteki görevinedevam etmişti. Mustafa Kemal Paşa Ali Rıza Paşa Hükümeti'nden memnun olmamaklaberaber Meclisin açılıp görevine başlamasına kadar hükümeti desteklemeye kararvermişti. Bundan amaç, Anadolu'ya daha ters bir hükümetin kurulmasına meydanvermemekti.
Sonuç olarak Amasya görüşmelerimillî bir harekete önemli kazançlar sağladı. İstanbul Hükümeti böyle bir görüşmeyeistekli olmak ve katılmak suretiyle millî hareketin ve onun temsilcisi Anadolu ve RumeliMüdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin varlığını ve gücünü kabul etmiş oldu. İtilafDevletleri isteklerini sadece İstanbul Hükümeti'nce kabul ettirmekle amaçlarına ulaşamayacaklarınıgördüler. Daümat Ferit Paşa Hükümeti'nin istifası Kuva-yı Milliye'nin saygınlığınıyükseltmiş, Millî Mücadele'ye katılanların sayısını artırmıştı. Şimdi deyeni hükümetin bir üyesini amasya'ya, Kuva-yı Milliyecilerin ayağına kadar göndermesibu süreci daha da hızlandırmıştı.
