Ayaklanmalar

TÜRKİYE CUMHURİYET TARİHİ-GERİ DÖN
Ayaklanmalar

       Marmara havzasında Boğazları çevreleyen bölgedebaşgösteren ayaklanmalar büyük ölçüde İngiliz politikasından kaynaklanmıştı.İngiltere Boğazları uzun vadede denetiminde tutmak istediğinden bu bölgede tamponbölgeler oluşturmayı amaçlıyordu. Bunun için İstanbul Boğazı'nı doğuya doğrukapayacak Adapazarı, Hendek ve Düzce yöresindeki Kuva-yı Milliye'yi buralardan atmakve İstanbul Hükümeti'ni bu bölgelere egemen kılmak istiyordu. Bu nedenle İstanbulHükümeti vasıtasıyla bu bölgelerdeki Kuva-yı Milliye'ye karşı kuvvetleroluşturmuş, ayaklanmalar çıkarmıştı. Nitekim kendisine böyle bir görev verilenjandarma binbaşılığından emekli Ahmet Anzavur'un Biga-Gönen-Manyas yöresindekiayaklanması 1 Ekim-25 Kasım 1919 günleri arasında cereyan etti. Ayaklanma Yarbay RahmiBey ve Çerkes Ethem kuvvetleri tarafından bastırıldı.

      Anzavur'un aynı yöredeki ikinciayaklanması iki ay devam etti (16 Şubat-16 Nisan). Bu ayaklanma sırasında Akbaşcephaneliğini basan Köprülülü Hamdi Bey şehit edildi. Anzavur'un bu ayaklanmasırasında aralarında Şehzade Cemaleddin Efendi'nin de yeraldığı bir nasihat heyetikendisiyle Gönen civarındaki Çalıoba köyünde görüştü. Anzavur kendisine yapılannasihatlara şu sözlerle cevap verdi: "Benim burada abdest almadığım dere,dibinde namaz kılmadığım ağaç kalmadı. Başınızdaki şehzade de dahil olduğuhalde zabitler hepiniz gâvursunuz. Kuvva-i bagiyesiniz. Benim cemiyetim Kuvva-iMuhammediyedir. Koynumda Mushaftır"

      Bu ayaklanma da ÇerkesEthem kuvvetlerince bastırıldı. Anzavur, Karabiga üzerinden deniz yoluyla İstanbul'akaçtı. Ayaklanmada sarayın parmağının olduğu açıktı. Padişah kendisine 11Nisanda paşalık rütbesi verdi.

      Diğer taraftan aynıgünlerde İstanbul Boğazı'nın doğusundaki bölgede I. Düzce ayaklanması (13Nisan-31 Mayıs 1920) başgöstermişti. Zira İzmir'den nakledilen 56. Tümen'inBursa'da, 24. Tümen'in Geyve'de üslenmelerinden sonra Ankara'ya İstanbul'dan gelecekİngiliz Halife ve propagandası için Adapazarı-Hendek-Bolu güzergâhından başka birsokulma yolu kalmamıştı. Padişah VI. Mehmet Vahdettin Adapazarı ve Düzce yöresininbazı ileri gelenlerini saraya davet etmiş, yapılan gizli toplantıda kendilerindensadakat yemini almıştı. Bu bölgeye iskân edilen Kafkasya göçmenleri saraya çoksayıda kız verdiklerinden bundan maddî ve manevî çıkar sağlıyorlardı. Bu nedenleöteden beri saltanatı hedef alan hareketlere tepki gösteriyorlardı. AyrıcaŞeyhülislam fetvası da dinlerine çok bağlı olan bu insanlar üzerinde fazlasıylaetkili olmuştu. İngilizler bu bölgedeki particilik çekişmelerini istismar etmişler,daha Şubat 1919'da Düzce ve Bolu'ya Hürriyet ve İtilafçılarla temas etmek üzerebeş subaylarını göndermişlerdi. Ayaklanma sırasında isyancılara destek ve moralvermek amacıyla bazı savaş gemilerine bölgeye yakın Karadeniz kıyılarında gösteriyaptırmışlardı.

      Ayaklanmayı bastırmakamacıyla harekete geçen XXIV. Tümen Komutanı Yarbay Mahmut Bey ve kurmay başkanı 22Nisanda şehit düşmüş, komuta ettikleri birlikler de dağılmıştı. İsyancılarbundan sonra Hendek ve Adapazarı'nı ele geçirmişlerdi. Ayaklanma Mudurnu ve Nallıhanüzerinden Beypazarı'na kadar yayılmış, Ankara üzerinde tehdit oluşturmuştu. I.Düzce Ayaklanması Batı'dan Sapanca ve Adapazarı üzerinden harekete geçen Refet Bey(Bele) komutalarındaki kuvvetlerce bastırıldı. Çerkes Ethem kuvvetlerinin Adapazarı,Hendek ve Düzce'de ele geçirdiği elebaşılar idam edildi.


ARİF ERTÜRK
 
selamunaleyküm.ARİF ERTÜRK
HACE AHMET YESEVİ
 
BAŞINA SARIK BAĞLAR,
KENDİNE MÜRİT ARAR,
İLMİ YOK NEYE YARAR,
AHİR ZAMAN ŞEYHLERİ..
YUNUS EMRE
 
EMEKSİZ ZENGİN OLANIN,
KİTAPSIZ BİLGİN OLANIN,
SERMAYESİ DİN OLANIN,
REHBERİ ŞEYTAN OLMUŞTUR.
 
SİTEMİZİ ZİYARET EDEN 114790 ziyaretçi (241126 klik) KİŞİ BURADAYDI
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol