Safevi Devletinin Kuruluşunda Rol Oynayan Türk Boy Ve Oymakları

SAFAVİ DEVLETİ-GERİ DÖN
Safevi Devletinin Kuruluşunda Rol Oynayan Türk Boy Ve Oymakları

         1. Rumlu
       Bu boy başlıca Sivas'ın Koyulhisar (Koylahisar) veKarahisar (Şebin) kazaları ile yine Sivas'a bağlı diğer yöreler ve Tokat-Amasyabölgelerindeki köylü Kızılbaşlar tarafından meydana getirilmişti. Nur Ali Halife,Pirî Beğ ve Div Sultan bu teşekkülün en tanınmış beğleridir. Div Sultan'ın asıladı Div Ali (Beğ)dir. Kendisinin Tokat bölgesi halkından olduğu anlaşılıyor.Görüldüğü gibi Div Sultan devletin kuruluşuna katılmıştı. Dirliği (tiyul) SadÇukuru (Erivan bölgesi) olup emîrü'l-ümeralığa sadece şahsî kabiliyetlerisayesinde yükselmiştir. Kendisinden başka yine Rumlu'dan Badıncan (Patlıcan) Sultan(Erdebil valisi), Kazak Sultan, Sofiyan Halife ve Aygud Bey'i tanıyoruz.

          Ustacalu(Ustaclu)
        Bu boy aslında başlıca Sivas, Amaysa-Tokatbölgesinde yaşayan ve bazı oymakları Kırşehir'e kadar yayılan Ulu Yörük adlıbüyük topluluğa mensup idi. Şeyh Cüneyd ve Haydar'ın Anadolulu müridlerinin mühimbir kısmını Ustacalular teşkil ediyordu.
Oymağın adını, Ustaca (usta gibi veya belki Usta Hacı) adlı bir şahıstanaldığından şüphe edilmez. 906 (1500) yılında erzincan'da buyruğundaki ikiyüzatlı ile Şah İsmail'in katına gelen Mirza Beğ oğlu Muhammed Beğ, Ustaca'nınneslinden idi. Bu Muhammed Beğ, Çaldıran'da Safevî ordusunun sol koluna kumanda edenmeşhur Ustacaoğlu (yahut Ustacaluoğlu) Muhammed Han'dı. Muhammed Han'ın bu tarihteKılıç Han adlı bir oğlunu tanıyoruz. Ustacalulardan Şah İsmail'insofracıbaşısı diğer Muhammed Beğ'in 920 (1514) de Çayan Sultan lakabı ileemîrü'l-emüralığa getirildiğinden, 929'da (1523) ölümü üzerine mevkiinin oğluBâyezid Sultan'a verilmişti. Yine Ustacalu'dan Korucubaşı Saru Pire'nin Çaldıransavaşında öldüğü görülmüştü. Bu tarihte Çayan Sultan'ın kardeşi KöpekSultan (asıl adı Mustafa idi), Karınca Sultan, Menteşe Sultan (Şeyhlü obasındanKorcubaşı Suru Pire'nin kardeşi), Bedir Beğ, Kürd Beğ, Kara Han'ın oğlu AbdullahHan, Kadı Beğ, Sofu oğlu Ahmed Sultan (Kirman valisi), Kazuk lakaplı Hamza Sultan,Taceddin Beğ gibi emirler de bu boydan idiler. Ustacalu Hızır Ağa atını vermeksuretiyle Şah İsmail'in savaş meydanından kaçmasını temin etmişti. Bu suretleUstacalular Şah İsmail devrinde devleti kuran oymakların başında gelmektedir.

         Tekelü
        Yukarıda bir kaç defa söylendiği gibibunlar esas itibariyle Teke İli veya sadece Teke denilen Antalya bölgesi Türklerindenidiler. Aralarında Hamid-ili (Isparta-Burdur bölgesi) ve Menteşe ili (Muğla vilayeti)halkından kimseler de vardı. Tekelüler devletin mühim bir rol oynadıktan başka 916(1510-1511) yılında Şah Kulu Baba isyanı dolayısıyla 15.000 kişinin İran'a gelmesiile çok daha fazla kuvvetlendiler. Devletin kuruluşunda rol oynayan ve mühürdarlıkmevkiine getirilen Tekelü mühürdar Saru Ali 912 (1506) yılında Şamlu Abdi Beğ ileKürd Sârım üzerine gönderildi ise de başarı gösteremeyip yapılan çarpışmadaöldürüldü. Yine devletin kuruluşunda rol oynayan diğer bir Tekelü beği de BurunSultan olupbu tarihte Meşhed emiri idi. Yukarıda adı geçen emirlerden başka TekelüYeğen Sultan, Çuha (Çuka) Sultan, Reis Beğ ile Şerefeddin Beğ'in de Şah KuluTekelülerinden önce Şah İsmail'in hizmetinde bulunduklarını biliyoruz. Hatta ŞahKulu Baba Tekelülerinin İran toprağına ayak bastıklarını öğrenen Şah İsmailbunların durumunu anlamak için Çuha Sultan'ı göndermişti. Fakat bu tarihte başlıcaBurun Sultan, Çuha (Çuka) Sultan, Karaca Sultan (Hamedan valisi), Ahi Sultan, ÇirkinHasan, Telelilerin en başta gelen beğleri idiler. Bunların da Şah Kulu Tekelülerindenönce İran'a gelmiş olmaları pek muhtemeldir.


ARİF ERTÜRK
 
selamunaleyküm.ARİF ERTÜRK
HACE AHMET YESEVİ
 
BAŞINA SARIK BAĞLAR,
KENDİNE MÜRİT ARAR,
İLMİ YOK NEYE YARAR,
AHİR ZAMAN ŞEYHLERİ..
YUNUS EMRE
 
EMEKSİZ ZENGİN OLANIN,
KİTAPSIZ BİLGİN OLANIN,
SERMAYESİ DİN OLANIN,
REHBERİ ŞEYTAN OLMUŞTUR.
 
SİTEMİZİ ZİYARET EDEN 114773 ziyaretçi (241042 klik) KİŞİ BURADAYDI
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol