Safevîlerin bunları Çağataylardan aldıklarındaşüphe yoktur. Bir de bunlara Çağatay edebiyatının Safevîler arasında çok revaçtaolduğu ilave edilirse Safevî devletine bir çok bakımlardan İlhanlı imparatorluğununihyası nazarı ile bakmak hiç de isabetsiz bir görüş sayılmaz.
Bilindiği gibi İran Selçukluları(hatta Anadolu Selçukluları) divanından çıkmış hiç bir Türkçe vesikaya sahip değiliz.Kara-Koyunlular için de aynı şeyi söyleyebiliriz. Ak-Koyunlu beylerinden bir kaçınınTürkiye'ye Türkçe mektuplar gönderdikleri biliniyor. Safevîlere gelince daha Şah İsmail'denitibaren bu devletin divanında pek fazla olmamakla beraber Türkçe mektuplar da yazılmaktaidi.
Safevîlerin İran'ı, Türkunsurun daha önceki devirlere nazaran en fazla kesafet peyda ettiği bir ülke halinegelmiş bulunuyordu. Bunun sebebi Safevî devletinin kuruluşu ile ilgili olarak Türkiye'denvuku bulan kümeler halindeki devamlı göçlerdir.Bu göçler bir asırdan fazla sürmüştür.Hatta XVIII. yüzyılın başlarında bile bu ülkeye göçler yapıldığına belgelervardır. Daha önce başka yerlerde yazıldığı gibi Anadolu'dan İran'a XIV. yüzyıldanberi siyasî faaliyetlerle ilgili olarak göç hareketleri yapılmakta idi. Hatta XIX. yüzyıldaİran'daki Türk oymaklarından bir çokları Anadolu'dan geldiklerini unutmuşlardı. Bugöçlerin ilki Moğolların Diyarbakır Valisi Uyrat Ali Padişah'ın 1336'da İlhanlı hükümdarıArpagaun'un üzerinde yürümesi ile başlamıştır. Ali Padişah'ın Arpagaun'u yenerekiktidarı ele alması üzerine Güney-Doğu Anadolu bir kısım Doğu-Anadolu yörelerindenkalabalık sayıda bir Moğol ve Türk topluluğu İran'a gitti. Bunu aynı yılda Moğollar'ınAnadolu umumî valisi Celâyir Şeyh Hasan idaresinde Orta-Anadolu'dan gelen bir diğer Moğol-Türkkümesi takip etti. Çobanlı Şeyh Hasan ile Düzmece Demirtaş'ın yine daha ziyadeOrta-Anadolu'dan İran'a getirdikleri topluluk ise ilk ikisinden çok daha kalabalık idi.
XV. yüzyılda İran'aKara-Koyunluların göç ettiklerini biliyoruz. Bunlar yalnız Doğu-Anadolu ile Güney-DoğuAnadolu'da yaşayan Türk oymaklarının pek mühim bir kısmını götürmekle kalmadılar,Orta-Anadolu'daki Türk oymaklarıdan bazılarının da İran'a göç etmelerine âmiloldular. Mesela Kara-Koyunlular Maraş-Elbistan bölgesindeki Ağaç-Eriler'den bir koluİran'a göçürdüler ki, bu kol orada varlığını zamanımıza kadar devam ettirmiştir.Fakat aşağıda verilen bilgilerden de anlaşılacağı üzere Safevî devletininkurulması ile gerçekleşen göçler diğerleri ile mukayese edilemeyecek derecede yoğunve devamlı olmuştur. Hatta Safevî devleti kurulduktan sonra da uzun bir zaman -bilhassainsan gücü bakımından- Anadolu'dan beslenmiştir. Böylece bir birinin amansız düşmanıolan Osmanlılar ile Safevîler bir asır kadar bu ülkeden müştereken faydalanmışlardır.
